گل به خودی علیه صادرات محصولات کشاورزی!

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی رادار اقتصاد به نقل از روزنامه ایران دوشنبه هفته جاری بود که عباس عسکرزاده، معاون بازرگانی وزارت جهاد کشاورزی در اقدامی عجیب با ارسال نامه‌ای به گمرک از ممنوعیت صادرات چهار محصول گوجه‌ فرنگی، سیب‌ زمینی، بادمجان و پیاز تا اطلاع ثانوی خبر داد.در این نامه آمده بود که با توجه به تحولات بازارهای جهانی ناشی از جنگ روسیه و اوکراین و افزایش تقاضای جهانی برای مصرف برخی کالاهای کشاورزی، کاهش تعرفه وارداتی در کشورهای همسایه و ضرورت تنظیم قیمت و بازار داخلی کشور، صادرات سیب‌ زمینی، پیاز، گوجه‌ فرنگی و بادمجان تا اطلاع ثانوی ممنوع اعلام می‌شود.با این حال دیری نپایید که این نامه با واکنش‌های زیادی از سوی نمایندگان مجلس شورای اسلامی، کارشناسان و کشاورزان روبه‌رو شد، به طوری که آنها این تصمیم را غیرقانونی و خلاف سیاست‌های اقتصادی کشور دانسته‌ و معتقدند، طبق قانون باید وزارت جهاد کشاورزی ۶ ماه قبل ممنوعیت این چهار محصول کشاورزی را به ذی‌نفعان و کشاورزان اعلام می‌کرد.
در همین خصوص رئیس کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی با تأکید بر اینکه بسیاری از تولیدکنندگان به سمت بازاریابی و صادرات محصولات کشاورزی حرکت کرده‌ و در این راستا واحدهای گلخانه، سورتینگ، بسته‌بندی و سردخانه خود را احداث کرده‌اند، عنوان کرد: در هیچ جای دنیا به صورت یکباره از صادرات محصولات کشاورزی جلوگیری نمی‌کنند.
محمدجواد عسگری با اشاره به اینکه میزان تولید پیاز، گوجه‌ فرنگی، سیب‌ زمینی و بادمجان نیاز داخلی را تأمین می‌کند و در این زمینه مشکلی وجود ندارد، ادامه داد: متأسفانه در حال حاضر در نحوه توزیع محصولات کشاورزی شاهد مشکلات و سوء‌مدیریت هستیم.
به همین دلیل عصر سه‌شنبه بود که رسماً ممنوعیت صادرات ۴ محصول کشاورزی لغو شد به‌طوری که روح‌الله لطیفی سخنگوی گمرک، گفت: نامه وزارت جهاد کشاورزی به گمرک در خصوص ممنوعیت صادرات ۴ محصول گوجه فرنگی، بادمجان، سیب زمینی و پیاز، با پیگیری‌های صورت گرفته و نظر شفاهی وزارت جهاد کشاورزی به گمرکات اجرایی ابلاغ نشد و صادرات این محصولات در حال حاضر ممنوع نیست.
به نظر می‌رسد وزارت جهاد کشاورزی به دنبال آن است که با افزایش عوارض، بازار داخلی را کنترل کند. با این حال کارشناسان هیچ تفاوتی با ممنوعیت صادرات نمی‌بینند و معتقدند هر دو رویکرد یکسانی خواهد داشت. کمیسیون کشاورزی مجلس اعلام کرده است حتی در برابر وضع عوارض صادراتی هم مقاومت خواهند کرد، زیرا معنی ندارد که در شرایط جنگ اقتصادی برای محصولی که کیلویی ۷ هزار تومان از کشاورز خریداری می‌کنند، همین میزان هم عوارض صادراتی برایش وضع شود.
ایران مشکلی در تولید این ۴محصول کشاورزی ندارد
ایران در تولید ۴ محصول گوجه فرنگی، پیاز، سیب زمینی و بادمجان خودکفا بوده و مشکلی برای تأمین این محصولات ندارد، به طوری که بر اساس آخرین گزارش منتشر شده از سوی سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (فائو) در سال زراعی ۲۰۲۰-۲۰۲۱ محصول گوجه فرنگی پنجمین محصول با تولید بالا در ایران بوده است.
به‌طوری که طی این مدت ۵ میلیون و ۷۸۰ هزار تن گوجه فرنگی در ایران تولید شده است، همچنین سیب زمینی ششمین محصول با تولید بالای ایران بوده به طوری که این گزارش حاکی از این است که در سال زراعی ۲۰۲۰-۲۰۲۱ در ایران حدود ۴ میلیون و ۵۰۰ هزار تن سیب زمینی تولید شده است.
از سوی دیگر محمدرحیم نیازی، عضو انجمن سیب‌زمینی‌کاران کشور در خصوص میزان تولید سیب زمینی در کشور در سال ۱۴۰۰، گفت: حجم تولید سیب زمینی در مجموع کشت‌های پاییزه و تابستانه در کشور به ۵ میلیون تن رسید.بر اساس آمارهای سازمان فائو در سال زراعی ۲۰۲۰-۲۰۲۱ ایران ۲ میلیون تن پیاز تولید کرده است. این در حالی است که داده‌های آماری فائو بیانگر این است که در این مدت کشور ایران هفتمین تولیدکننده بزرگ پیاز بوده است و بعد از کشورهای «هند، چین، ایالات متحده، مصر، ترکیه و پاکستان» قرار دارد.
براساس گزارش منتشر شده از سوی فائو در سال زراعی ۲۰۲۰-۲۰۲۱ ایران حدود ۶۰۰ هزار تن بادمجان تولید کرده است و به این ترتیب در جایگاه ششم برترین تولیدکنندگان محصول بادمجان جای گرفته است، بنابراین بسیار واضح است که کشورمان هیچ مشکلی در تأمین این چهار محصول داخلی ندارد.
تحریم‌ناپذیر بودن صادرات کشاورزی در شرایط جنگ اقتصادی
ایران طی چند سال اخیر به دلیل تحریم‌های ظالمانه امریکا و متحدانش با مشکلات ارزی زیادی روبه‌رو بوده است و علناً در شرایط جنگ اقتصادی قرار دارد، به طوری که نقل و انتقالات وجوه صادراتی ایران به کشورها در سیستم مالی سوئیفت انجام نمی‌گیرد و بسیاری از پول‌های صادراتی کشورمان نیز در برخی کشورها بلوکه شده است.
همین امر باعث شده علاوه بر صادرات نفت و محصولات پتروشیمی با دور زدن تحریم‌ها تنها امید کشورمان به درآمدهای ارزی افزایش صادرات محصولات کشاورزی به کشورهای دیگر خصوصاً همسایگان باشد، چون اساساً تحریم‌ها نمی‌توانند روی صادرات یا واردات محصولات کشاورزی کشورهای مختلف تأثیر چندانی داشته باشند.
۱۱ درصد درآمد ارزی کشور از صادرات محصولات کشاورزی است
در همین خصوص روح‌الله لطیفی، سخنگوی گمرک کشور در گفت‌وگو با «ایران» می‌گوید: در سال گذشته ۸ میلیون و ۵۲۶ هزار و ۳۱۶ تن محصول کشاورزی به ارزش ۵ میلیارد و ۲۵۹ میلیون و ۱۰۴ هزار و ۶۴۳ دلار به دیگر کشورها صادر شده است.
وی افزود: این محصولات عمدتاً در حوزه محصولات شیلاتی، دامی، کشاورزی و غذایی بوده که ۷ درصد صادرات وزنی ایران و ۱۱ درصد از صادرات ارزشی(دلاری) را به خود اختصاص داده است.این میزان صادرات محصولات کشاورزی آمار بی‌نظیری برای دولت سیزدهم محسوب می‌شود به طوری که تنها با گذشت ۷ ماه از روی کار آمدن دولت سیزدهم، ایران با وجود ادامه‌دار بودن بیماری کرونا در سراسر جهان و خشکسالی‌های متعدد کشور به این مهم نائل شده است.
این در حالی است که دولت یازدهم در بدو شروع کار در سال ۹۲ فقط ۳ میلیارد و ۲۵۹ میلیون دلار محصول کشاورزی صادر کرده بود، بنابراین میزان صادرات محصولات کشاورزی در سال گذشته نسبت به سال ۹۲ با افزایش ۶۱.۵ درصدی روبه‌رو شده است.